Badanie OZSS – jak się przygotować?

Jeśli w Twojej sprawie rodzinnej sąd skierował Cię na badanie OZSS (Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów), prawdopodobnie zastanawiasz się, jak ono wygląda i co zrobić, aby opinia wydana przez OZSS była dla Ciebie korzystna.

W tym artykule znajdziesz odpowiedź na pytania:  czym jest OZSS, jak przebiega badanie, jak przygotować się krok po kroku i czego unikać, aby cały proces przeszedł spokojniej i bez dodatkowego stresu.

Co to jest OZSS?

OZSS to skrót, oznaczający Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów. OZSSy działają przy sądach okręgowych. W województwie podkarpackim mamy:

• OZSS przy Sądzie Okręgowym w Rzeszowie przy ul. Hetmańskiej w Rzeszowie: https://rzeszow.so.gov.pl/opiniodawczy-zespol-sadowych-specjalistow.html
• OZSS przy Sądzie Okręgowym w Tarnobrzegu: w tym okręgu są dwa OZSSy – jeden w Tarnobrzegu, a drugi w Stalowej Woli:
• I Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów w Tarnobrzegu przy ul. Sienkiewicza 27 w Tarnobrzegu: https://www.tarnobrzeg.so.gov.pl/content/i-opiniodawczy-zespol-sadowych-specjalistow oraz
• II Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów przy ul. ks. Popiełuszki w Stalowej Woli: https://tarnobrzeg.so.gov.pl/content/ii-opiniodawczy-zespol-sadowych-specjalistow
• OZSS przy Sądzie Okręgowym w Przemyślu przy ul. S. Konarskiego 6 w Przemyślu: https://przemysl.so.gov.pl/struktura-organizacyjna-so/rodk-so
• OZSS przy Sądzie Okręgowym w Krośnie przy ul. Wolności 3: https://krosno.so.gov.pl/ozss,m,mg,218,225

Jaką rolę ma OZSS w sprawach rodzinnych?

OZSSy wydają opinie w sprawach: rozwodowych, w których małżonkowie mają małoletnie dzieci; w sprawach dotyczących kontaktów; opieki nad dzieckiem; miejsca pobytu dziecka oraz władzy rodzicielskiej. Opinie są wydawane na zlecenie tego sądu, który prowadzi sprawę.

Pamiętaj o tym, że zarówno specjaliści, jak i sąd, który będzie wydawał rozstrzygnięcie w sprawie, kierują się dobrem dziecka.  Specjaliści z OZSS oceniają na badaniach sytuację rodzinną właśnie pod kątem dobra dziecka, a nie pod kątem preferencji rodziców.

Czy w każdej sprawie sąd zleca opinię OZSS?

Nie w każdej. W tych sprawach, w których strony są zgodne, sąd nie sięga po opinię OZSS.

Opinie OZSS są zlecane przez sąd tylko w tych sprawach, w których istniej konflikt i spór pomiędzy rodzicami co do kontaktów, opieki, miejsca pobytu dziecka, czy sprawowania władzy rodzicielskiej.

OZSS wydaje opinię po przeprowadzeniu badania rodziców i dziecka.

Z jakich specjalistów składa się OZSS?

OZSS składa się ze specjalistów z zakresu psychologii, pedagogiki, pediatrii, medycyny rodzinnej, chorób wewnętrznych, psychiatrii oraz psychiatrii dzieci i młodzieży.

To, którzy ze wskazanych specjalistów będą wydawać opinię, zależy od sprawy. Zazwyczaj jest to psycholog i pedagog. Zdarza się również pediatra albo lekarz medycyny rodzinnej, jeżeli dziecko cierpi na chorobę, która powinna być wzięta pod uwagę przy ustalaniu kontaktów, opieki, władzy rodzicielskiej.

Jak przebiega badanie w OZSS?

1. W badaniu biorą udział rodzice i dziecko. O terminie – dacie i godzinie rozpoczęcia badania, zostaniesz poinformowany przez Sąd. Pamiętaj aby dopilnować terminu i nie spóźnić się na badanie.
2. Badanie opiera się w głównej mierze na obserwacji – Ciebie, drugiego rodzica i dziecka. Pamiętaj o tym, że jesteś oceniany od samego początku – od momentu wejścia do ośrodka, aż do momentu jego opuszczenia. A to znaczy, że wszystko ma znaczenie – czy np. czekając na korytarzu z dzieckiem, zajmujesz się nim, czy scrollujesz telefon.
3. Podczas badania specjaliści:

• rozmawiają z rodzicami w obecności dziecka
• rozmawiają z rodzicami na osobności
• przeprowadzają u każdego z rodziców testy osobowości
• obserwują interakcję dziecka z każdym z rodziców z osobna
• rozmawiają indywidualnie z dzieckiem – bez Waszej obecności.

Co jest najważniejsze w badaniu OZSS?

Specjaliści mają za zadanie zebrać całościowo obraz sytuacji rodzinnej, a więc zwracają uwagę na wiele aspektów:

• Jak dziecko zachowuje się w Twojej obecności i obecności drugiego rodzica – czy czuje się swobodnie; czy jest spontaniczne; jak się do Ciebie zwraca; czy zwraca się do Ciebie ze swoimi potrzebami; czy nawiązuje z Tobą kontakt np. poprzez przytulenie; czy chętnie się z Tobą bawi.

 U mniejszych dzieci specjaliści wykorzystują czasami technikę rysunku. Proszą o to, żeby dziecko narysowało np. mamę, tatę, swój dzień, rodzinę – i na tej podstawie wyciągają wnioski o relacji dziecka z rodzicem.

• Jak Ty zachowujesz się względem dziecka – czy mówisz do niego spokojnie; czy denerwujesz się i podnosisz głos; przerywasz dziecku wypowiedź i nie pozwalasz mu się wypowiedzieć; czy interesujesz się dzieckiem – np. czy troszczysz się, czy dziecko w czasie badania nie jest głodne.
• Czy jesteś dobrze zorientowany w sytuacji dziecka – jakich ma kolegów/koleżanki; jaka jest jego ulubiona bajka albo bohater; czym się interesuje; co lubi jeść; u starszych dzieci – czy wiesz jakie wyniki dziecko ma w szkole, kto jest jego wychowawcą, na jakie dodatkowe zajęcia uczęszcza; co sprawia mu trudności; jak lubi spędzać wolny czas.
• Jak wypowiadasz się o drugim rodzicu i jak się względem niego zachowujesz – specjaliści badają Twoją zdolność do rozwiązywania konfliktów i nastawienie do drugiego rodzica; obserwują jak mówisz o drugim rodzicu; czy zwracasz się do niego podczas badania, a jeśli tak, to w jaki sposób.
• Jak wypadną wyniki testów osobowości – biegli interpretują wyniki testów osobowości, przeprowadzonych podczas badania.

Jak przygotować się do badania OZSS?

Nie idź „z marszu” na badania OZSS. Naprawdę nie polecam lekceważenia badań, bo jego wynik może zaważyć na życiu Twoim i Twojego dziecka na kolejne lata. A to, że masz rację, nie obroni się samo. Przygotowanie pozwoli Ci poczuć się pewniej podczas badania.

Zobacz, pisałam wyżej o tym, co specjaliści ustalają podczas badania. I pod tym kątem warto popatrzeć na przygotowania. Ja dzielę je na dwa rodzaje (jest to temat rzeka, ale poniżej wskażę Ci kierunek, który powinien naprowadzić Cię na to, o co chodzi w przygotowaniu):

• Przygotowania długoterminowe:
• Zwróć uwagę, że ocenie podlega Twoja relacja z dzieckiem i Twoja osobowość. To są sprawy, których nie da się wypracować w jedno popołudnie. Choćbyś nie wiem jak się starał, w kilka dni nie zbudujesz więzi z dzieckiem.

W badaniu specjaliści zwracają uwagę na autentyczność relacji. Jeżeli jest ona wyuczona – podczas badania bardzo szybko się to ujawni.

Niezależnie od tego, czy jesteś w konflikcie z drugim rodzicem, czy nie, dbaj o relację z dzieckiem. Wiem, że może to być trudne. Jeśli nie wiesz jak taką relację nawiązać, pytaj – znajomych; rodziny; może warto zastanowić się nad konsultacją u psychologa dziecięcego, który podpowie Ci czego dziecko potrzebuje na danym etapie rozwoju.

• Jeżeli jesteś w konflikcie z drugą stroną, panuj na emocjami, a przede wszystkim uważaj na to, co mówisz i piszesz w emocjach. Nawet jeżeli masz rację i druga strona prowokuje kłótnie – to co powiesz i co napiszesz, zostaje i może zostać wykorzystane w sprawie sądowej. Pamiętaj, że specjaliści z OZSS czytają akta sądowe.

• Przygotowania, które można zrobić od ręki:
• Zadbaj o punktualność i schludny strój na badania.
• Bąd wypoczęty, na tyle, na ile jest to możliwe.
• Jeżeli tylko masz taką możliwość, zadbaj o wsparcie emocjonalne – u przyjaciela, znajomego, rodziny, terapeuty.
• Przygotuj dla siebie i dla dziecka coś do jedzenia i picia – badania trwają zazwyczaj kilka godzin i są wyczerpujące.
• Zabierz ze sobą na badania ważne dokumenty, np. opinie ze szkoły, przedszkola, dokumentację medyczną dotyczącą dziecka, jeśli może mieć znaczenie w sprawie.

Konsultacja w sprawie przygotowania do badania OZSS

Czytałam ostatnio w mediach społecznościowych opinię osoby, która brała udział w badaniu OZSS. Pani napisała, że żadna konsultacja nie przygotowała jej do badania, bo stres i tak był za duży.

Na pewno nie jest możliwe zaprojektowania i wyreżyserowanie badania, czy wyuczenie się na pamięć formułek, które trzeba wypowiedzieć. Nie o to chodzi w przygotowaniu – tak jak pisałam wcześniej, nie da się wyuczyć relacji z dzieckiem.

W przygotowaniu chodzi jednak o to, żeby wiedzieć jak przebiega badanie, co się w jego toku dzieje i jak unikać błędów, które mogą zaważyć o przyszłości Twojej i Twojego dziecka. Brak wiedzy na ten temat nie tylko potęguje stres, który występuje podczas badania, ale również może spowodować, że pomimo tego, że masz rację, opinia będzie niekorzystna dla Ciebie i Twojego dziecka.

Jeśli potrzebujesz przygotowania, zapraszam Cię do konsultacji. Pomagam Klientom z Rzeszowa oraz całego Podkarpacia w przygotowaniu do badań OZSS. Jeśli jesteś spoza województwa podkarpackiego, zapraszam Cię na konsultację zdalną. Kontakt do kancelarii: tel. 661388756, e-mail: biuro@zabickaluszcz.pl.